Faedah Dan Kesan Sampingan Ubat Statin

Faedah Dan Kesan Sampingan Ubat Statin

October 29, 2017

Faedah Dan Kesan Sampingan Ubat Statin 

Di Malaysia, golongan warga emas ditakrifkan sebagai penduduk yang berumur 60 tahun ke atas. Oleh yang demikian, mereka tergolong dalam kelompok yang paling berisiko untuk mendapat serangan penyakit yang memerlukan rawatan jangkamasa panjang. Selain daripada penyakit darah tinggi dan kencing manis, peningkatan paras kolesterol dalam darah juga merupakan penyakit kronik yang biasa dihidapi oleh warga emas pada masa kini.

Ubat yang biasanya dipreskib oleh doktor bagi merawat masalah ini ialah statin. Namun begitu, sebelum terapi ubat diberikan kepada pesakit, doktor akan menasihatkan pesakit untuk mengamalkan cara hidup yang lebih sihat, antaranya termasuklah pengambilan makanan yang seimbang, mengurangkan berat badan, melakukan aktiviti fizikal dan senaman, tidak merokok dan tidak mengambil minuman beralkohol.

Jenis-jenis Statin
Statin adalah ubat yang dipreskripsikan oleh doktor untuk menurunkan paras kolesterol dalam darah. Ia bertindak secara menghalang enzim yang menghasilkan kolesterol. Formulasi statin yang terdapat di pasaran antaranya termasuklah :

Nama ubat	Dos
Lovastatin	20 – 80mg
Pravastatin	20 – 40mg
Simvastatin	20 – 80mg
Atorvastatin	10 – 80mg
Fluvastatin	20 – 80mg
Rosuvastatin	10 – 40mg

Faedah ubat statin dalam kalangan warga emas

Ubat statin bertindak dengan mengurangkan penghasilan kolesterol ‘jahat’ yang juga dikenali sebagai “low density lipoprotein (LDL)” dan meningkatkan kolesterol ‘baik’ iaitu “high density lipoprotein (HDL) di dalam darah. Jika tidak dirawat, kolesterol tinggi boleh menyumbang kepada pembentukan plak dalam arteri dan menyebabkan atherosklerosis. Keadaan ini adalah serius dan boleh menyebabkan komplikasi yang mengancam nyawa, antaranya termasuklah sakit dada (angina), serangan jantung atau angin ahmar (stroke).

Ia juga dapat mengelakkan prosedur untuk memperbaiki pengaliran darah ke jantung, umpamanya “angioplasty” belon ataupun pembedahan “bypass” jantung. Walaubagaimanapun, pemulaan pengambilan ubat statin oleh seseorang pesakit ditentukan oleh doktor berdasarkan tahap kesihatan serta paras kolesterol di dalam darah pesakit.

Kesan sampingan ubat statin dalam kalangan warga emas
Seperti kebanyakan ubat lain, ubat statin juga boleh menyebabkan beberapa kesan sampingan. Kesan sampingan yang biasa dialami oleh pesakit, antaranya adalah sakit kepala, sembelit, gatal dan keletihan yang biasanya akan reda setelah tubuh menyesuaikan diri. Pesakit juga boleh mengalami peningkatan enzim hati yang disebabkan oleh pengambilan ubat statin dengan dos yang tinggi. Oleh itu, pesakit perlu menjalani ujian makmal secara berkala bagi memastikan fungsi hati berada dalam keadaan yang baik. Jika ujian makmal menunjukkan terdapat perubahan dalam fungsi hati, pertukaran dos atau ubat perlu dilakukan oleh doktor yang merawat pesakit tersebut.

Selain itu pesakit juga akan mengalami rasa sakit, keletihan atau lemah otot. Kesakitan pada otot boleh menjadi kesakitan yang ringan atau teruk sehingga mengganggu aktiviti harian. Sebagai contoh, pesakit mungkin mengalami rasa sakit ketika menaiki tangga atau berjalan kaki.

Jarang sekali kita dengar kesan sampingan ubat statin yang boleh mengancam nyawa akibat kerosakan otot seperti rhabdomyolysis yang menyebabkan kerosakan hati, kegagalan fungsi buah pinggang dan kematian. Rhabdomyolisis ini boleh berlaku apabila pesakit mengambil ubat statin dengan kombinasi ubat-ubat tertentu atau pesakit mengambil ubat statin dengan dos yang tinggi.

Pengurusan kesan sampingan
Hubungi doktor atau ahli farmasi dengan segera sekiranya mengalami sakit otot, otot terasa sakit apabila disentuh atau lemah otot. Ini kerana walaupun jarang berlaku, namun masalah otot pernah menjadi serius, seperti kemerosotan otot yang mengakibatkan kerosakan ginjal buah pinggang lalu membawa maut. Risiko berlakunya kemerosotan otot ini lebih besar bagi pesakit yang mengambil ubat statin dalam dos yang tinggi serta dikalangan pesakit warga emas (berusia 60 tahun ke atas) yang mengambil ubat statin, pesakit wanita, pesakit yang mempunyai masalah fungsi buah pinggang dan pesakit yang menghidapi masalah tiroid.

Selalulah berjumpa doktor untuk memeriksa paras kolesterol dalam darah dan untuk mengesan kesan sampingan. Doktor harus melakukan ujian darah bagi pemeriksaan fungsi hati seseorang pesakit sebelum pesakit mula mengambil ubat statin dan jika pesakit mengalami sebarang simptom masalah hati semasa pengambilan ubat statin.

Kesan sampingan lain juga mungkin boleh berlaku. Oleh itu pesakit perlu memaklumkan kepada doktor atau ahli farmasi sekiranya mengalami gejala yang luarbiasa dan berlarutan selepas mengambil ubat statin.

Maklumat khas
Ubat statin hendaklah diambil pada waktu malam. Sekiranya terlupa mengambil ubat pada waktu yang sepatutnya, abaikan dos tersebut dan jangan gandakan dos. Ubat statin ini hendaklah diambil seperti yang diarahkan oleh doktor dan jangan berhentikan pengambilannya tanpa merujuk kepada doktor terlebih dahulu.

Keberkesanan pengambilan ubat statin adalah berbeza bagi setiap individu. Kepatuhan dalam pengambilan ubat ini amat penting bagi mencapai sasaran rawatan. Selain daripada pengambilan ubat statin, pesakit juga perlu mengamalkan perkara-perkara berikut bagi meningkatkan keberkesanan rawatan:

Mengambil makananan yang seimbang dan mengamalkan gaya hidup sihat.
Kerap melakukan senaman
Berhenti merokok
Mengurangkan dan menghentikan pengambilan alkohol

Mencari Ubat Sakit Tekak?

Kesan Sampingan Ubat Penahan Sakit - Manfaat Dan Risiko

Kesan Sampingan Ubat Penahan Sakit - Manfaat Dan Risiko

October 29, 2017

Apa maksud ubat penahan sakit?

Ubat penahan sakit atau dikenali sebagai analgesik adalah ubat yang digunakan untuk melegakan kesakitan. Terdapat pelbagai jenis analgesik yang boleh diperolehi melalui preskripsi atau bukan preskripsi dalam bentuk dos seperti tablet, kapsul, injeksi, suppository atau transdermal patch. Jenis-jenis ubat analgesik merangkumi paracetamol (juga dikenali sebagai acetaminophen; biasa dipanggil Panadol (jenama produk) di Malaysia), non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) dan opioid.

Kelas ubat penahan sakit

Paracetamol boleh diperolehi tanpa preskripsi doktor. Secara umumnya ia digunakan untuk merawat demam and kesakitan ringan hingga sederhana. Ia tidak mempunyai aktiviti anti-radang, dengan itu tidak mempunyai kesan dalam melegakan bengkak sendi, simptom biasa dalam penyakit artritis.

NSAIDs ialah satu kelas ubat yang mempunyai kesan anti-radang dan penurunan suhu badan selain kesan analgesik (melegakan kesakitan). Ibuprofen, indomethacin, naproxen, diclofenac, aspirin, ketorolac, mefenamic acid, ketoprofen, meloxicam, celecoxib and etoricoxib adalah contoh-contoh ubat NSAIDs. Walaupun perbezaan dalam aktiviti anti-radang antara NSAIDs adalah kecil, namun terdapat perbezaan dalam toleran dan tindakbalas individu terhadap ubat-ubatan tersebut. Kelegaan pada kesakitan bermula tidak lama selepas pengambilan dos pertama dan kesan analgesik penuh biasanya diperolehi dalam masa seminggu, manakala kesan anti-radang mungkin tidak dapat dirasai sehingga 3 minggu

Opioid adalah satu lagi kelas ubat yang digunakan untuk melegakan kesakitan sederhana hingga teruk. Sejak lebih kurang 1500 SM, opium tulen ditanam dari benih buah Papaver somniferum (popi). Opiates, seperti heroin, codeine, atau morphine adalah bahan terbitan semulajadi alkaloid ini. Opioid ialah versi sintetik opiate dan mempunyai kesan perubatan yang sama dengan opiate. Contoh-contoh opioid adalah fentanyl, pethidine, dihydrocodeine, oxycodone, methadone, tramadol dan lain-lain.

Manfaat berbanding risiko

Paracetamol
Reaksi alahan ialah kesan sampingan biasa bagi ubat analgesik. Bagi paracetamol, kebanyakan reaksi yang dilaporkan adalah kesan sampingan ringan seperti ruam, kegatalan kulit, sesak nafas, dan bengkak di bahagian muka. Reaksi alahan yang serius untuk ubat ini jarang dilaporkan, tetapi apabila ia berlaku, hentikan pengambilan ubat dan dapatkan rawatan di hospital dengan segera adalah penting. Secara umumnya, paracetamol adalah selamat digunakan apabila diambil dengan dos yang betul. Kecederaan hati dan buah pinggang yang serius sehingga memerlukan pemindahan organ atau menyebabkan kematian boleh terjadi sekiranya dos berlebihan atau penyalahgunaan ubat berlaku. Risiko ini meningkat dengan pengambilan minuman beralkohol secara kerap.

NSAIDs
NSAIDs berkesan melegakan kesakitan muskuloskeletal dan sendi yang ringan hingga sederhana contohnya bagi penyakit gout, artritis rheumatoid dan osteoartritis. Kegunaan lain termasuk melegakan kesakitan selepas pembedahan, sakit senggugut, sakit gigi dan lain-lain.

Contoh reaksi alahan adalah seperti ruam, kegatalan kulit, kesukaran bernafas, dan bengkak di bahagian muka. NSAIDs boleh menyebabkan pendarahan pada saluran gastrousus. Risiko pendarahan ini adalah rendah bagi pengguna yang jarang mengambil NSAIDs, dan tinggi bagi yang mengambilnya secara kerap atau setiap hari dalam dos yang tinggi. Risiko juga meningkat terutamanya bagi golongan yang berumur lebih daripada 65 tahun, mempunyai sejarah ulser perut, dan mengambil ubat cair darah dan/atau kortikosteroid, merokok dan mengambil minuman beralkohol.

Sesetengah individu berisiko tinggi mengalami kesan sampingan jantung dan buah pinggang, contohnya serangan jantung, penyakit darah tinggi dan kerosakan buah pinggang. Risiko ini meningkat dengan peningkatan dos dan tempoh penggunaan NSAIDs, dalam pengguna yang mempunyai sejarah penyakit arteri koronari, darah tinggi, kencing manis, tahap kolesterol tinggi, penyakit buah pinggang dan individu yang pernah mangalami strok. Walau bagaimanapun, aspirin tidak mempunyai kesan sampingan ini, malah ia adalah satu-satunya NSAID yang berupaya untuk mengurangkan risiko kejadian kardiovaskular dalam pesakit yang mempunyai penyakit kardiovaskular.

Opioid
Opioid biasanya dipreskrib untuk kesakitan dalam penyakit terminal (boleh membawa maut) ataupun sesetengah penyakit kronik bukan-kanser. Ia memainkan peranan penting dalam menangani kesakitan sederhana hingga teruk yang tidak dapat dikawal dengan rawatan alternatif dan ubat bukan-opioid.

Opioid adalah selamat dan berkesan apabila dos rendah diambil, tetapi boleh membawa maut jika diambil berlebihan atau tidak diambil mengikut arahan doktor. Kesan sampingan yang biasa dilaporkan adalah loya, muntah, sembelit, keghairahan, perubahan mood, ruam, dan mengantuk.

Tempoh pengambilan opioid yang panjang boleh mengakibatkan berlakunya pergantungan dan toleran kepada opioid. Apabila badan mulai bergantung kepada kesan opioid, pemberhentian pengambilan opiod secara mendadak akan menyebabkan gejala seperti menggigil, loya, berpeluh, dan cepat marah. Toleran dicirikan dengan keperluan untuk menambahkan dos dari masa ke masa untuk mencapai kesan kelegaan kesakitan yang sama. Pergantungan adalah tindak balas semula jadi tubuh terhadap opioid dan ia tidak membawa maksud yang sama dengan ketagihan. Ketagihan mempunyai ciri-ciri tingkah laku seperti penggunaan ubat tanpa kawalan dan kompulsif (perbuatan yang dilakukan berulangkali) serta mengambil secara berterusan tanpa mengira kesan kesan buruk yang akan dialami. Ini biasanya mengakibatkan pengambilan dos berlebihan yang boleh membawa maut di mana pesakit mungkin berhenti bernafas, tidak sedar diri, sawan dan mengalami ritma jantung tidak normal.

Nasihat kepada pengguna

Berhenti mengambil ubat serta-merta apabila mengalami kesan sampingan dan mendapatkan nasihat/rawatan daripada ahli profesional kesihatan.

Pastikan maklumat seperti ubat lain yang diambil bersama dan sejarah penyakit dimaklumkan kepada doktor sebelum mengambil ubat analgesik supaya pemilihan jenis ubat yang sesuai dapat ditentukan.
Rujuk ahli profesional kesihatan jika terdapat sebarang keraguan berkenaan ubat analgesik
Jangan menukar dos analgesik tanpa berbincang dahulu dengan doktor dan jangan berkongsi ubat analgesik yang anda ambil dengan orang lain kerana ia mungkin tidak sesuai digunakan oleh individu tersebut.

Paracetamol
Pengambilan dos berlebihan tidak akan memberikan kesan kelegaan kesakitan yang lebih baik malah boleh menyebabkan kerosakan hati dan buah pinggang yang serius. Dos maksimum untuk orang dewasa adalah 4g dalam 24 jam. Dos maksimum untuk kanak-kanak adalah lebih rendah berbanding orang dewasa, oleh itu pengguna dinasihatkan untuk sentiasa membaca label pada produk dan mengikuti arahan yang tertera pada label.

Terdapat juga produk kombinasi yang mengandungi paracetamol sebagai salah satu bahan aktif. Pengguna harus mengelakkan mengambil produk-produk berlainan yang mengandungi bahan aktif yang sama bagi mengurangkan risiko pengambilan ubat berlebihan secara tidak sengaja.

Pengambilan minuman beralkohol ? 3 sehari juga boleh meningkatkan risiko kerosakan hati.

NSAIDs
Selain daripada risiko yang dinyatakan di atas, tindak balas silang (cross-reaction) wujud di antara ubat-ubat di bawah kelas NSAIDs. Ini bermaksud seseorang itu mungkin alah kepada ubat NSAIDs yang lain jika beliau didapati alah pada salah satu ubat NSAID yang diambil.

Kejadian serangan asma atau menerukkan lagi keadaan asma akibat pengambilan NSAIDs adalah lebih tinggi dalam golongan pesakit asma berbanding populasi yang tidak mempunyai asma. Oleh itu, pesakit asma perlu berhati-hati ketika mengambil ubat dari kelas NSAIDs.

Elakkan mengambil lebih daripada satu jenis NSAIDs pada masa yang sama kerana ini meningkatkan risiko pendarahan pada saluran gastrousus. Sentiasa mengambil NSAIDs selepas makan untuk mengelakkan risiko yang sama.

Opioid
Elakkan memandu dan menggunakan alat atau mesin yang mungkin menyebabkan kecederaan memandangkan ia boleh mengakibatkan mengantuk dan keghairahan. Elakkan pengambilan serentak dengan minuman beralkohol, antihistamin, atau ubat-ubat lain yang juga boleh menyebabkan kesan mengantuk. Kesemua ubat-ubat ini memperlahankan pernafasan dan pengambilan serentak boleh membawa maut.

Sebarang sejarah penyalahgunaan dadah perlu dimaklumkan kepada ahli profesional kesihatan anda sebelum memulakan pengambilan ubat ini.

Ketagihan opioid jarang berlaku jika ia digunakan untuk tujuan perubatan. Peningkatan dos pada keadaan ini selalunya bermaksud penyakit bertambah teruk ataupun toleran berlaku, dan bukan bermakna ketagihan.

Pengguna harus sentiasa mengambil opioid mengikuti arahan doktor. Elakkan daripada menghancurkan tablet sustain-released kerana ia boleh menyebabkan pengambilan dos berlebihan.